Urlop ojcowski, rodzicielski, „tacierzyński” – umowa o pracę i JDG
Jakie urlopy i zasiłki przysługują ojcom po narodzinach dziecka?
Powszechne przekonanie, że urlopy po narodzinach dziecka należą się tylko mamie, jest błędne. Ojcu również przysługuje czas wolny od pracy, który może wykorzystać, nie tracąc przy tym wynagrodzenia.
Sprawdź jakie zasiłki i urlopy przysługują ojcu zatrudnionemu na umowę o pracę lub na samozatrudnieniu.
Urlop okolicznościowy
To dwa dni wolnego z okazji narodzin dziecka. Urlop ten jest liczony jak urlop wypoczynkowy, czyli jest to urlop w 100% płatny, a jego koszt ponosi pracodawca.
Jest on niezależny od urlopu ojcowskiego i przysługuje dodatkowo. Nie ma różnicy, czy urodzi się jedno dziecko, czy bliźniaki, ponieważ urlop przysługuje na okoliczność narodzin
.
Urlop ojcowski
Urlop ojcowski trwa 2 tygodnie (14 dni kalendarzowych) i przysługuje tacie do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy (lub do 12 miesięcy od przysposobienia, maksymalnie do 14 roku życia dziecka). Urlop ojcowski jest w 100% płatny, co oznacza, że ojciec otrzymuje zasiłek z ZUS-u w wysokości 100% swojej podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.
Urlop ojcowski jest niezależny od urlopu mamy – przysługuje każdemu ojcu, będącemu pracownikiem (lub na samozatrudnieniu). Może być wykorzystywany w dwóch częściach, 2 razy po 7 dni, lub od razu 14 dni.
Urlop rodzicielski
Trwa 41 tygodni przy jednym dziecku lub 43 tygodnie przy porodzie mnogim. Każdy rodzic ma wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu, których nie może przekazać drugiemu. Resztę, czyli 23 (lub 25) tygodni, można dowolnie podzielić.
Urlop rodzicielski jest płatny 70% podstawy wymiaru zasiłku przez okres dziewięciu dedykowanych dla taty tygodni, ale za czas urlopu z puli do podziału, płatny jest 70 % lub 81,5% – w zależności od wariantu zasiłku pobieranego przez matkę dziecka. Urlop rodzicielski może być wykorzystany w maksymalnie 5 częściach.
Urlop „tacierzyński”
Urlop „tacierzyński” to nic innego, jak potoczne określenie części urlopu macierzyńskiego, którą może przejąć ojciec. W razie wcześniejszego powrotu mamy do pracy (po minimum 14 tygodniach) lub w innych wyjątkowych przypadkach (np. jej choroba), ojciec może złożyć wniosek (wraz z oświadczeniem od matki) o przekazanie mu części urlopu macierzyńskiego.
Długość urlopu „tacierzyńskiego” zależy od ilości dzieci (jedno dziecko – do 6 tygodni, dwójka dzieci – do 17 tygodni, trójka dzieci – do 19 tygodni, czwórka dzieci – do 21 tygodni). Ojciec, który wykorzystuje urlop macierzyński po matce, otrzymuje zasiłek macierzyński w tej samej wysokości, co matka, to znaczy, że jest to 100% lub 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.
Opieka na dziecko – dwa dni opieki
To 2 dni lub 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego na opiekę dla dziecka do 14 roku życia. To 100% wynagrodzenia wypłacane przez pracodawcę. 2 dni lub 16 godzin opieki przysługuje rodzicom wspólnie, do dowolnego podziału.
Zasiłek opiekuńczy
To zasiłek przysługujący, gdy pojawia się potrzeba opieki nad członkiem rodziny. Każdy ma prawo do 60 dni w roku na opiekę nad dzieckiem do 14 roku życia lub 14 dni w roku na opiekę nad dzieckiem powyżej 14 lat lub innym członka rodziny. Zasiłek wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku i jest finansowany przez ZUS. Konieczne jest zwolnienie lekarskie.
Chcesz dowiedzieć się więcej o swoich prawach jako pracujący rodzic? Masz problem z wyliczeniem swojej podstawy wymiaru zasiłku? Umów się na konsultację ze specjalistami od spraw kadrowych!
Czym jest podstawa wymiaru zasiłku?
Co właściwie oznacza, że podczas urlopu dostajesz 100%, 70% czy 80% pensji?
Nie chodzi o Twoją „gołą” pensję brutto. Najpierw trzeba ustalić tzw. podstawę wymiaru zasiłku – czyli średnie wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy, pomniejszone o składki społeczne finansowane przez pracownika (13,71%). Tą kwotę dzielimy zawsze przez 30 niezależnie czy miesiąc ma 30 czy 31 dni i wychodzi nam dzienny zasiłek 100%.
Przykład
Pan Marcin zarabia nieprzerwanie od roku pensję brutto 5000 złoraz dodatkowo dostaje dodatek stażowy wysokości 200 zł. Pan Marcin chce pójść na 3 tygodnie urlopu rodzicielskiego, który jest płatny 70%.
5000 zł + 200 zł = 5200 zł – suma miesięcznego zarobku brutto
5200 x 12 miesięcy= 62400 zł – tj. suma rocznych zarobków brutto (Uwaga! Miesięczne zarobki mogą się od siebie różnić.)
62400 : 12 = 5200 – tj. średnia zarobków brutto z 12 ostatnich miesięcy pracy
5200 – 13,71% (składki społeczne ZUS), a więc 5200 – 712,90 = 4487,08
4487,08 : 30 = 149,57 zł – dzienny zasiłek 100%
149,57 x 70%= 104,70 zł – dzienny zasiłek na urlopie rodzicielskim
21 dni urlopu rodzicielskiego x 104,70 zł = 2198,70 – tyle Pan Marcin dostanie zasiłku na rękę
Urlopy i zasiłki dla ojca a działalność gospodarcza
Zasiłki wypłacane przez ZUS przysługują również w przypadku prowadzenia przez tatę własnej działalności, o ile opłaca on składkę chorobową.
Tutaj bierzemy pod uwagę 12 ostatnich miesięcy opłacania składek ZUS i naszą podstawą do obliczania zasiłku jest podstawa składki chorobowej.
Pan Marcin ma własna firmę i opłaca duży ZUS od najniższej możliwej podstawy (tj. od 5 203,80 zł) przez ostatni rok i od tej kwoty liczymy zasiłek.
UWAGA! Jeśli Pan Marcin będzie na zasiłku, jego składki społeczne ulegną proporcjonalnemu zmniejszeniu, to oznacza, że zapłaci mniejszy ZUS.
Co ważne, pobieranie zasiłku nie ogranicza pana Marcina. Może pracować i wystawiać faktury.
Zasiłek + mniejsze składki ZUS + możliwość pracy. Czy to nie brzmi jak prawo, z którego Pan Marcin na pewno skorzysta?
Potrzebujesz krótkiego podsumowania powyższych informacji? Pobierz naszą bezpłatną broszurę na temat praw rodzicielskich taty.
